Melk is uit den boze, zuivel veroorzaakt kanker, melkproducten zijn essentieel… De meningen durven nogal verschillen! Maar wat moeten we geloven? Zijn melkproducten nu gezond of niet? Met behulp van wetenschappelijk onderzoek zetten we 5 feiten op een rijtje. 

Is melk drinken ongezond?

De meest recente Belgische voedingsaanbevelingen1, gepubliceerd in juni 2019, bewijzen het tegenovergestelde. Uit hun analyse wordt het belang van melk duidelijk. Een tekort aan melk en afgeleide producten blijkt namelijk een belangrijke risicofactor te zijn voor onze gezondheid. Het gaat hier om een voedzaam voedingsmiddel, een belangrijke bron van eiwitten, calcium, vitamine B2 en vitamine B12. Gerangschikt volgens hun belang staan zuivelproducten op de 6de plaats binnen de huidige voedingsaanbevelingen, na volkoren graanproducten, groenten, fruit, noten en zaden.  

Volgens de laatste voedselconsumptiepeiling2 eten wij Belgen echter te weinig zuivelproducten en calcium. 

Veroorzaakt zuivel osteoporose en botbreuken? 

Ook deze bewering is niet gestaafd. Zuivel bevat voedingsstoffen die een positieve invloed hebben op de botgezondheid. Voor gezonde botten is calcium namelijk onmisbaar en zuivelproducten zijn een goede bron van dit mineraal. Wetenschappers3 hebben bijvoorbeeld kunnen aantonen dat yoghurt een hoge botmineraaldichtheid in de hand werkt bij de mens. Met andere woorden, het eten van yoghurt zorgt mee voor het behoud van stevige botten. Op deze manier kan het risico op osteoporose en botbreuken beperkt worden. Osteoporose komt voor wanneer de botdensiteit gedaald is en waardoor broze botten ontstaan, dit verhoogt het risico op breuken.  

Meer risico op overgewicht bij kinderen die volle melk drinken? 

Het is een wijdverspreide mythe, toch is melk niet te vet. Volle melk levert 3,6% vetten tegenover 1,5% vetten voor halfvolle melk. Van 18 maanden tot 4 jaar wordt volle melk aangeraden. Het is namelijk een goede bron van vitaminen A en D. Kinderen die volle melk drinken hebben 40% minder kans op overgewicht en obesitas, zo blijkt uit recent grootschalig wetenschappelijk onderzoek4. Het onderzoek telde in totaal 21.000 kinderen tussen 12 en 18 maanden. 

Verhoogt het eten van zuivelproducten het risico op kanker? 

Het doet de ronde dat de consumptie van zuivel de ontwikkeling van kanker in de hand werkt. Toch zegt de wetenschap anders en gaat het ook hier om een mythe. De consumptie van zuivel gaat net samen met een lager risico op bepaalde kankers, zoals darmkanker. Zo besloot de Hoge Gezondheidsraad (HGR) 1 na analyse van de bestaande literatuur. Er is daarbij een relatie tussen een te lage inname van deze voedingsmiddelen en colorectale kanker waargenomen. Daarnaast geeft de HGR aan dat er geen onderbouwde reden is om aan te nemen dat zuivel schadelijke effecten heeft bij borstkanker5. 

Zijn plantaardige dranken beter en natuurlijker dan melk? 

Steeds vaker worden plantaardige dranken gekozen ter vervanging van zuivelproducten. De redenen zijn divers: een lactose-intolerantie, een allergie of persoonlijke overtuigingen… Echter kunnen de effecten op ons lichaam van beide categorieën voedingsmiddelen niet aan elkaar worden gelijkgesteld1. Zelfs al nadert sojamelk de voedingswaarde van koemelk, toont onderzoek tot op heden onvoldoende evidentie dat het met elkaar te vergelijken is. Het is namelijk niet omdat de voedingswaarde van producten elkaar evenaren dat het effect op het lichaam hetzelfde is. 

Daarnaast is het belangrijk om te weten dat melk natuurlijk is. Het is uiteraard afkomstig van de koe en wordt slechts minimaal bewerkt alvorens het in de winkel komt. Als we het voedingsetiket vergelijken van melk met dat van plantaardige dranken zien we een duidelijk verschil. Melk heeft bijvoorbeeld een zeer korte ingrediëntenlijst. Het is een mooi voorbeeld van clean labelling, met een beperkte en eenvoudig te begrijpen ingrediëntenlijst. Het is een minimaal bewerkt product en bevat van nature uit eiwitten en calcium. Zonder toegevoegde suikers, noch additieven of smaakstoffen. Lees ook “Het verschil tussen Dilea en plantaardige alternatieven”.
 

Kort samengevat: er bestaan erg veel mythes over zuivel toch is het belangrijk om eerst na te gaan of deze wel onderbouwd zijn. De wetenschap toont duidelijk aan dat melk, en afgeleide producten ervan, essentieel zijn voor ons lichaam. Een voeding – arm aan zuivel – heeft een negatieve invloed op de gezondheid van de mens. Een dagelijkse consumptie van zuivel (2 tot 3 porties per dag) krijgt dan ook de voorkeur in een gezonde en gevarieerde voeding. Er bestaan ook alternatieven voor mensen met een lactose-intolerantie, ontdek de lactose-vrije Dilea producten. 

Referenties: 

  1. Hoge Gezondheidsraad (HGR), Belgische voedingsaanbevelingen met een focus op voedingsmiddelen, Advies n° 9284. HGR, 2019. 
  2. WIV, Belgische nationale voedselconsumptiepeiling, 2014. 
  3. Laird E. et al., Osteoporosis International, August 2017, Volume 28, Issue 8, pp 2409–2419.
  4. Vanderhout S.M. et al., The American Journal of Clinical Nutrition, 2019. 
  5. Hoge Gezondheidsraad (HGR), advies 8918, België 2015.